Special Project
โครงการมิวเซียม 4.0
เว็บไซต์และแอพลิเคชั่น Museum Thailandและการอำนวยความสะดวกในการเข้าชมพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ด้วยบัตร Muse Pass
โดยความร่วมมือของคณะกรรมการบูรณาการด้านพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้
โดยความร่วมมือของคณะกรรมการบูรณาการด้านพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้
ที่มา
รัฐบาลเล็งเห็นถึงความสำคัญในการยกระดับคุณภาพพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ของประเทศให้สามารถบริการด้านองค์ความรู้แก่ประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพและทั่วถึง ทั้งนี้ เพื่อส่งเสริมให้คนไทยทุกช่วงอายุในทุกพื้นที่ได้มีโอกาสเข้าถึงพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ เพื่อการพัฒนาตนเองและพัฒนาอาชีพ อันจะนำไปสู่การยกระดับคุณภาพชีวิตและเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ จากเหตุผลและความสำคัญดังกล่าว รัฐบาลจึงได้แต่งตั้งคณะกรรมการบูรณาการด้านพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ โดยมีรองนายกรัฐมนตรี พลอากาศเอก ประจิน จั่นตอง เป็นประธาน และผู้บริหารหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการเรียนรู้และการนำองค์ความรู้ไปใช้ให้เกิดมูลค่าเพิ่มทั้งในด้านเศรษฐกิจและสังคม จำนวน 18 หน่วยงาน ร่วมเป็นคณะกรรมการ พร้อมกันนี้ได้มอบหมายให้ ผู้อำนวยการสำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) เป็นกรรมการและเลขานุการ ในการทำหน้าที่ประสานงานการบูรณาการแนวทางการดำเนินงานและกิจกรรม เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ของประเทศ จัดให้มีระบบเครือข่ายข้อมูลสารสนเทศของแหล่งเรียนรู้ประเภทต่างๆ ให้ประชาชนและหน่วยงานต่างๆ สามารถใช้ประโยชน์ได้อย่างกว้างขวางและทั่วถึง รวมทั้งให้ข้อเสนอแนะและส่งเสริมการพัฒนาพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ต่างๆ ให้มีคุณภาพและคุณค่าเพิ่มขึ้น โดยเบื้องต้นมีแนวคิดหลักคือ บูรณาการความร่วมมือ เพื่อพัฒนาบริหารจัดการและใช้ประโยชน์จากพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ต่างๆ ที่มีอยู่ให้บรรลุเป้าหมายสำคัญ 3 ประการ คือ
1) ส่งเสริมการเรียนรู้ของเด็กและเยาวชน ให้สอดคล้องกับนโยบาย ลดเวลาเรียน เพิ่มเวลารู้ ของรัฐบาล โดยใช้ประโยชน์จากพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้รูปแบบต่างๆให้เหมาะสมกับเด็ก เยาวชน มีการจัดกิจกรรมและสิ่งอำนวยความสะดวกให้สอดคล้องกับพฤติกรรมและแนวทางการใช้ชีวิตประจำวันของคนรุ่นใหม่ รวมทั้งกระจายโอกาสในการเข้าถึงพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ไปยังกลุ่มเป้าหมายในทุกพื้นที่ โดยเฉพาะกลุ่มเด็กเยาวชนที่ด้อยโอกาส เพื่อเป็นการกระตุ้นและปลูกฝังให้รู้จักแสวงหาความรู้ด้วยตนเองและนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ต่อไปได้
2) ส่งเสริมการท่องเที่ยวของไทย โดยพัฒนาและจัดกิจกรรมสร้างสรรค์ในพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ในพื้นที่ท่องเที่ยวสำคัญๆ เพื่อจูงใจให้นักท่องเที่ยวชาวไทยและชาวต่างชาติเข้ามาเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้มากขึ้น และพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สร้างเสริมประสบการณ์ใหม่ๆ ให้นักท่องเที่ยวทั้งไทยและต่างชาติ รวมทั้งสนับสนุนให้ประเทศไทยเป็น Weekend Destination ของอาเซียน
3) ส่งเสริมให้คนไทยมีจิตสำนึกรู้รักสามัคคี มีความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียว จากการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ และความเป็นมาของชาติไทย
สาระสำคัญของโครงการ
โครงการรวบรวมข้อมูลการให้บริการและกิจกรรมการเรียนรู้ในแหล่งเรียนรู้และพิพิธภัณฑ์ (Museum Thailand) เป็น 1 ใน 5 โครงการนำร่องของโครงการบูรณาการด้านพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ ภายใต้คณะกรรมการบูรณาการด้านพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ จัดขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อเป็นศูนย์กลางในการรวบรวมข้อมูลองค์ความรู้ การให้บริการและกิจกรรมการเรียนรู้ที่จัดในแหล่งเรียนรู้และพิพิธภัณฑ์หลักๆ ทั่วประเทศ สร้างชุมชนออนไลน์เพื่อเป็นพื้นที่ในการแสดงความคิดเห็น แลกเปลี่ยนความรู้ เพิ่มประสิทธิภาพในการเข้าถึงองค์ความรู้ ข้อมูลการให้บริการ และการอำนวยความสะดวกในแหล่งเรียนรู้และพิพิธภัณฑ์หลักๆ ทั่วประเทศ โดยมีหน่วยงานในคณะกรรมการบูรณาการด้านพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ เข้าร่วมโครงการฯ จำนวน 13 หน่วยงาน ได้แก่ 1) กระทรวงกลาโหม 2) กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา 3) กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม 4) กระทรวงวัฒนธรรม 5) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 6) กรุงเทพมหานคร 7) กรมศิลปาการ 8) องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ 9) องค์การสวนพฤกษศาสตร์ 10) องค์การสวนสัตว์ 11) สำนักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ 12) ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา 13) สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ โดยมี กระทรวงวัฒนธรรม และการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยร่วมในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้สำเร็จตามวัตถุประสงค์ของโครงการฯ
นอกจากนี้ คณะกรรมการบูรณาการด้านพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ ยังได้ดำเนินโครงการอำนวยความสะดวกในการเข้าชมพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ โดยบัตร Muse Pass โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาความร่วมมือระหว่างพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ของประเทศในการอำนวยความสะดวกการเข้าชมพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ให้แก่ผู้มาเข้าใช้บริการ เพื่อส่งเสริมให้เกิดการเรียนรู้จากองค์ความรู้ที่หลากหลายทางด้านพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ และส่งเสริมและกระตุ้นให้เกิดการรับรู้ ความสนใจในการแสวงหาความรู้หรือท่องเที่ยวผ่านพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ (Museum Culture) โดยมีหน่วยงานในคณะกรรมการบูรณาการด้านพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ เข้าร่วมโครงการ 12 หน่วยงาน ได้แก่ 1) กระทรวงกลาโหม 2) กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม 3) กระทรวงมหาดไทย 4) กระทรวงวัฒนธรรม 5) กระทรวงศึกษาธิการ 6) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 7) กรุงเทพมหานคร 8) สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ 9) องค์การสวนพฤกษศาสตร์ 10) องค์การสวนสัตว์ 11) ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา 12) สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ โดยมีการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยมีส่วนร่วมในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้สำเร็จตามวัตถุประสงค์ของโครงการฯ
โดยทั้ง 2 โครงการนั้นมุ่งเน้นที่จะส่งเสริมและกระตุ้นให้ประชาชน นักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาติเกิดการรับรู้ ความสนใจในการแสวงหาองค์ความรู้ที่หลากหลายหรือท่องเที่ยวพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ต่อไป ทั้งนี้ หน่วยงานของคณะกรรมการบูรณาการฯ รวมทั้งหน่วยงานภาครัฐและเอกชนอื่นๆ ที่ให้ความสนใจ ได้ร่วมดำเนินการบูรณาการงาน ดังนี้
โครงการรวบรวมข้อมูลการให้บริการและกิจกรรมการเรียนรู้ในแหล่งเรียนรู้และพิพิธภัณฑ์ (Museum Thailand)
o นำเสนอข้อมูลของพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้เพื่อรวบรวมเป็นฐานข้อมูลใหญ่ (Big Data) โดยมีข้อมูล ณ เดือนมีนาคม 2559 จำนวน 5,207 แห่ง โดยคณะทำงานฯ ได้คัดกรองข้อมูลล่าสุดและนำมาแสดงผลในรูปแบบไดเรกทอรี (Directory) บนเว็บไซต์ Museum Thailand แล้ว จำนวนรวมทั้งสิ้น 3,602 แห่ง
o จัดทำข้อมูลเชิงลึกของพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ในการให้บริการข้อมูลบนเว็บไซต์และแอปพลิเคชัน Museum Thailand จำนวนรวมทั้งสิ้น 331 แห่ง โดยแบ่งออกเป็น
1) พิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ในสังกัดหน่วยงานของคณะกรรมการบูรณาการด้านพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ จำนวน 92 แห่ง
2) พิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ในสังกัดหน่วยงานอื่นๆ จำนวน 239 แห่ง
โครงการอำนวยความสะดวกในการเข้าชมพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ (Muse Pass)
o ร่วมจัดโปรโมชั่นบัตรราคาเดียวและเสนอสิทธิประโยชน์และความร่วมมืออำนวยความสะดวกในการเข้าชมพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ด้วยบัตร Muse Pass โดยมีพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ จำนวนรวมทั้งสิ้น 54 แห่ง โดยแบ่งออกเป็น
1) พิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ในสังกัดหน่วยงานของคณะกรรมการฯ จำนวน 22 แห่ง
2) พิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ในสังกัดหน่วยงานอื่นๆ จำนวน 32 แห่ง