หลายสิบปีที่ผ่านมาสังคมไทยมีพลวัตอย่างสูงตามบริบททางเศรษฐกิจ การเมือง โลกาภิวัตน์ฯลฯ ความเปลี่ยนแปลงในหลายภาคส่วนของสังคม ขับให้พิพิธภัณฑ์ในฐานะองค์กรทางสังคมต้องปรับบทบาทจากอดีตที่ทำหน้าที่เป็นที่เก็บรักษามรดกของชาติ มามีบทบาทเป็นแหล่งเรียนรู้ รองรับพันธกิจด้านการให้การศึกษากับสังคมมากขึ้น พิพิธภัณฑ์จึงปรับตัวในหลายๆด้าน ทั้งด้านการให้บริการ การให้การศึกษา การตลาด การให้บริการความรู้ออนไลน์ ฯลฯ กล่าวได้ว่าพิพิธภัณฑ์ในยุคปัจจุบันได้ขยายขอบข่ายการแสวงหาและการให้บริการความรู้จากที่มีวัตถุเป็นศูนย์กลางขยับมาให้ความสนใจกับผู้คนมากขึ้น
 

สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ ในฐานะหน่วยงานที่มีพันธกิจในการพัฒนาและสั่งสมองค์ความรู้ที่เกี่ยวเนื่องกับพิพิธภัณฑ์เห็นว่าความเปลี่ยนแปลงและความท้าทายที่พิพิธภัณฑ์กำลังเผชิญอยู่ น่าจะนำมาสู่การทบทวน การเรียนรู้ที่จะปรับบทบาทของพิพิธภัณฑ์ให้มีความทันสมัยพร้อมก้าวไปกับสังคมที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา และมีบทบาทกับภาคส่วนต่างๆ ของสังคมมากขึ้น
 

การประชุมวิชาการในครั้งนี้ อาศัยแรงบันดาลใจจากคำที่เกิดขึ้นในต้นศตวรรษที่ 20 โดย André Malraux โดยที่ Museum Without Walls นั้นแม้ว่าจุดเริ่มต้นจะเกิดขึ้นในแวดวงศิลปะและพิพิธภัณฑ์ศิลปะในตอนต้นศตวรรษที่ 20 หากเราก็เห็นว่าคำสำคัญ จากนักคิดคนนี้ยังคงกระตุ้นให้เกิดการจินตนาการได้อย่างกว้างขวางว่า wall ของพิพิธภัณฑ์ในยุคปัจจุบันจะหมายถึงอะไรได้บ้าง wall อาจจะไม่ใช่แค่ผนัง รั้ว กำแพง ห้องจัดแสดงหรือพิพิธภัณฑ์ อาจจะเป็นความคิดของมืออาชีพเอง อาจจะเป็นวิธีการทำงาน หรือ ฯลฯและเราจะขยับตัวออกจากกำแพงต่างๆที่ตีกรอบล้อมรอบเราออกไปอย่างไรได้บ้าง และหากมองว่าหัวใจของการมีอยู่ของพิพิธภัณฑ์ในยุคปัจจุบันคือผู้คน พิพิธภัณฑ์จะสร้างสะพานจากวิชาชีพด้านพิพิธภัณฑ์และก้าวออกไปสัมพันธ์กับผู้คนและสังคมอย่างไรได้บ้าง นี่คือแนวคำถามหลักของงานประชุมวิชาการในครั้งนี้